کشور چین در سالیان گذشته همواره با اتکا به سیاست محافظه کارانه خود برنامه های سیاست خارجی خود را پیش می برد و بدور از هیاهو راهبردهای خود را سازمان میدهد. برنامه اصلی چین در سیاست بین الملل افزایش همکاری با کشورهای جهان است1 و در این برنامه استقرار در مناطق راهبردی جهان از جمله تنگه باب المندب، تنگه هرمز و ... از اهمیت بالایی برخوردار است. حمایت چین از انصارالله یمن نیز به جهت موقعیت ژئوپلوتیک یمن و همچنین امنیت خطوط تجاری چین که شاهرگ اصلی پیشرفت و توسعه این کشور است در کانون توجهات پکن قرار دارد. برنامه اصلی چین در واقع به چالش کشیدن ایالات متحده در غرب آسیا است و در مقابل نظم نوینی که این کشور در حال بازطراحی آن است چین نیز برنامه های تقابلی خاصی دارد که در ادامه به آن خواهیم پرداخت؛
غرب آسیا به‌عنوان میدان آزمون نظم جهانی، چین در دوسال گذشته درغرب آسیا، یمن، غزه و دریای سرخ را عرصه‌های کلیدی برای تضعیف نظم تحت رهبری آمریکا میداند2 و از بی‌ثباتی کنترل‌شده به‌عنوان ابزاری ژئوپلیتیک بهره میبرد. این راهبرد به پکن کمک میکند رقیب اصلی خود در جهان را درگیر مسائل غرب آسیا کند و ایلات متحده نیز که خود را ژاندارم جهان میداند همواره در حال تلاش برای کنترل مسائل غرب آسیا است. بحران های فعلی این منطقه بخشی از قدرت ایالات متحده را مشغول کرده است و چین نیز میداند با استفاده از این وضعیت میتواند برنامه های نظامی و اقتصادی خود در جهان را راحت تر پیش ببرد.
راهبردی که چین در قبال ایالات متحده به کار میبرد سیاست سه نه می باشد3؛ نه به همکاری، نه به حمایت و نه به رویارویی مستقیم؛ رویکردی که به چین اجازه میدهد بی‌طرفی ظاهری خود را حفظ و همزمان نفوذ واشنگتن را تضعیف کند. پکن با طراحی این راهبرد به ظاهر مسلامت آمیز خطوط سیاست خارجی خود را طوری طراحی کرده است که کشورهای همسو با خود در منطقه غرب آسیا اولا با یکدیگر روابط مسالمت آمیز داشته باشند، همانند ایران و عربستان که با میانجی گری چین رابطه خود را بازطراحی کردند و در این حالت چین میتواند روابط خود با قدرت های منطقه ای غرب آسیا را بهتر مدیریت کنند. دوما چین باتوجه به وضعیت توازن جدید منطقه ای بجای رویکرد انفعالی ، رویکرد فعالی اتخاذ کرده است و حتی فاصله خود را از مواضع پیشین همسو با ریاض و ابوظبی بیشتر کرده است.
بهره گیری از درگیری های ایالات متحده، هرچه درگیری و تنش در منطقه غرب آسیا تشدید شود، انحراف تمرکز این کشور بر جبهه های حساس منطقه دریای چین نیز بیشتر میشود و این مسئله برای چین مفید است4. پکن میتواند در این حالت برنامه های خود را با خیالی آسوده تر به پیش ببرد. چین مصرانه خواهان الحاق تایوان به کشور خود است و در این راه بعید نیست از نیروی عظیم نظامی خود بهره ببرد. تایوان به احتمال زیاد همانند اوکراین قربانی خواهد شد.
اتهامات آمریکا به چین، دیدگاه انصار الله به چین : از تحریم شرکت «چانگ گوانگ» به‌دلیل ارائه تصاویر ماهواره‌ای به انصارالله تا کشف کیت‌های پهپاد چینی در بندر عدن، شواهدی از کمک‌های غیرمستقیم چین مطرح شده است. مساله ای که برای ایالات متحده مهم است و به همین خاطر تحریم هایی علیه شرکت های چینی را مطرح کرده است. چین نیز با استفاده از راه های مختلفی راهبرد خود در حمایت از انصار الله یمن را هدایت میکند تا بدین طریق سیاست بی ثبات سازی کنترل شده خود را گسترش دهد. برای انصار الله یمن نیز چین قدرتی ضد امپریالیستی است. این گروه خواهان سرمایه‌گذاری پکن در مناطق تحت کنترل خود است و درصدد ادغام یمن در طرح های اقتصادی گسترده چین در منطقه غرب آسیا است. انصار الله باتوجه به تحت کنترل داشتن بیش از نیمی از کشور یمن، میبایست اقتصاد این مناطق را توسعه دهد، همکاری با چین بخشی از برنامه اقتصادی این گروه برای ثبات بخشی به یمن می باشد.
حمایت خاموش و چالش های آینده، برنامه سیاست خارجی چین تلاش برای عدم نقض قوانین و هنجارهای بین المللی است و در این مسیر طراحی راهبرد حمایت خاموش از انصار الله یمن و بی ثبات سازی کنترل شده در غرب آسیا برای به چالش کشیدن ایالات متحده آمده است. اما در صورت افزایش تنش های منطقه ای به ویژه جنگ ایران و رژیم صهیونیستی حفظ راهبرد حمایت خاموش برای چین بسیار سخت و دشوار میشود. این چالش برای چین میتواند به اصلاح راهبرد حمایت خاموش و اتخاذ رویکرد حمایت علنی و صریح بیانجامد. مساله ای که شاید هنوز برای پکن حل نشده باشد. در ادامه باید دید چین تا کجا حاضر است سیاست حمایت خاموش ( بهره گیری از رویکرد ابهام آمیز) خود در مسائل منطقه غرب آسیا را ادامه دهد.
نظر
ارسال نظر برای این مطلب