ذخایر طلای آلمان در نیویورک، که میراثی از نظم مالی و اعتماد به رهبری ایالات متحده بعد از جنگ جهانی دوم است، اکنون به نمادی از تنش‌های ژئوپلیتیکی در گذار به نظم چندقطبی تبدیل شده است. اظهارات اخیر دونالد ترامپ درباره امکان دخالت در سیاست‌های فدرال رزرو، نه تنها اعتماد به نقش فدرال رزرو به عنوان نهاد معتمد ذخایر جهانی را خدشه‌دار کرده، بلکه زنگ خطری برای وابستگی مالی اروپا به زیرساخت‌های آمریکایی محسوب می‌شود. این تحولات، پرسش‌های بنیادینی درباره آینده اعتماد مالی اروپا-آمریکا و توازن قدرت در نظام بین‌الملل مطرح می‌کند و می‌تواند هشداری برای بازارهای مالی و آینده اقتصاد جهانی باشد.
ذخایر ۳,۳۵۲ تنی طلای آلمان، که یک‌سوم آن در خزانه فدرال رزرو نیویورک نگهداری می‌شود، بازتابی از وابستگی متقابل اقتصادهای بزرگ به زیرساخت‌های مالی ایالات متحده است. این ترتیبات که ریشه در دوران جنگ سرد و نیاز به نقدشوندگی سریع دارد، اکنون در پرتو بی‌ثباتی سیاسی آمریکا به موضوعی حساس تبدیل شده است. تصمیم آلمان در سال ۲۰۱۳ برای آغاز بازپس‌گیری ۳۷۴ تُن طلا از پاریس و ۳۰۰ تُن از نیویورک، نشانه‌ای اولیه از کاهش اعتماد به سیستم پیشین بود. اکنون، اظهارات ترامپ درباره امکان تأثیرگذاری بر فدرال رزرو، این سؤال را به میان می‌آورد که: آیا ذخایر طلای آلمان در نیویورک می‌تواند به ابزاری برای فشار ژئوپلیتیکی تبدیل شود؟ در واقع نگاه جدید ایالات متحده به تعاملات تجاری و روابط با متحدین تبدیل به یک چالش جدی و مهم برای کشورهای دوست آمریکا و هم‌چنین سیستم مالی جهانی شده است.
هم‌چنین، ذخیره‌سازی ذخایر طلای ملی در خارج از کشور، به‌ویژه در کشوری با تحولات سیاسی غیرقابل پیش‌بینی مانند ایالات متحده تحت رهبری ترامپ، خطرات قابل توجهی را به همراه دارد. احتمال استفاده از این ذخایر به‌عنوان اهرمی در اختلافات ژئوپلیتیکی، نگرانی فزاینده‌ای است. سیاست‌های غیرقابل پیش‌بینی ترامپ، از جمله حملات او به فدرال رزرو و مناقشات تجاری با متحدان، ترس از آسیب‌پذیری و از دست دادن طلای آلمان روند بحرانی را افزایش داده است. این وابستگی مالی، که زمانی مزیت استراتژیکی برای دسترسی سریع به دلار آمریکا بود، اکنون تهدیدی برای ثبات مالی این کشور است، زیرا بی‌ثباتی سیاسی می‌تواند این دارایی‌ها را به ابزارهایی برای قراردادهای اجباری یا حتی گروگان‌گیری اقتصادی تبدیل کند و ثبات اعتماد مالی اروپا-آمریکایی را به چالش بکشد.
اگرچه فدرال رزرو به‌عنوان نهادی مستقل عمل می‌کند، اظهارات ترامپ درباره عزل احتمالی جروم پاول، رئیس این نهاد، و انتقادهایش از سیاست‌های پولی، بی‌ثباتی را به قلب سیستم مالی آمریکا تزریق کرده است. این تناقض،بین نقش سنتی آمریکا به عنوان امین ذخایر جهانی و سیاست‌های غیرقابل پیش‌بین رئیس‌جمهور، اعتماد متحدانی مانند آلمان را به چالش کشیده است .
در کنار آن افول نظم لیبرال تحت رهبری آمریکا، کشورها را به سوی بازتعریف استراتژی‌های ذخیره‌ای سوق داده است. گزارش نهادهای مالی معتبر جهانی تأکید می‌کند که «بی‌اعتمادی به دلار» می‌تواند موقعیت یورو را به عنوان ارز ذخیره جایگزین تقویت کند .آلمان، با پیشینه قوی در استفاده از طلا به عنوان ۷۴٪ از ذخایر ارزی خود، پیشگام این تحول است .این تغییرات همسو با گسترش گروه بریکس و روند کاهش وابستگی به دلار در تجارت جنوب-جنوب است. در چنین بستری، بازپس‌گیری طلاها از فدرال رزرو نه یک اقدام نمادین، بلکه گامی به سوی استقلال مالی در نظم چندقطبی است.
اگرچه بوندسبانک اعلام کرده که بازپس‌گیری طلاها «تنها یک بهینه‌سازی لجستیکی» است، شواهد نشان می‌دهد انگیزه‌های ژئوپلیتیکی و ترس از عدم ثبات در این تصمیم نقش محوری دارند. براساس برآوردها، انتقال ۱,۲۳۶ تُن طلای باقی‌مانده از نیویورک—معادل ۴۰,۰۰۰ شمش—نیازمند عملیاتی امنیتی با مقیاس نظامی است. این فرآیند پرهزینه و پیچیده، نه تنها روابط فرا آتلانتیک را تحت تأثیر قرار می‌دهد، بلکه می‌تواند موجی از بازپس‌گیری‌های مشابه توسط دیگر کشورها را کلید بزند که می‌تواند برای ایالات متحده هزینه‌های زیادی داشته باشد.
در مجموع، اظهارات ترامپ و بی‌ثباتی سیاست‌های آمریکا، نظم مالی مبتنی بر دلار را با چالشی بی‌سابقه مواجه کرده است. برای آلمان و اروپا، ادامه وابستگی به زیرساخت‌های مالی آمریکا،در شرایطی که واشنگتن از ابزارهای اقتصادی به عنوان سلاح استفاده می‌کند،ریسکی بزرگ محسوب می‌شود. بازپس‌گیری طلاها، اگرچه پرهزینه است، می‌تواند سنگ بنایی برای ساخت سیستم مالی مستقل اروپایی باشد. سیستمی که در آن یورو نه به عنوان رقیب دلار، بلکه به عنوان ستون نظم جدیدی عمل کند که چندقطبی بودن ساختار مالی جهانی را نمایش می‌دهد.
و در نهایت، این تحولات نشان می‌دهد که اروپا برای بقا در نظم بین‌الملل در حال تغییر، چاره‌ای جز کاهش وابستگی به آمریکا و بازتعریف نقش خود به عنوان بازیگری مستقل ندارد. طلای آلمان در نیویورک، از نماد همکاری به نشانه‌ای از شکاف ژئوپلیتیکی تبدیل شده است،شکافی که تنها با تقویت یکپارچگی و خوداتکایی اروپا می‌تواند پر شود.
امین مهدوی
Trump spurs questions about safety of Germany's gold in New York | Reuters
Germany's Gold Repatriation: Strategic Shift & Global Impact
Trump amps up feud with Fed over rates, accuses Powell of 'playing politics' | Reuters
Unipolar disorder: How the euro can benefit from dollar disillusionment | reports | ING Think
World: A new multipolar order in the making with a broad impact | Credendo
نظر
ارسال نظر برای این مطلب