با نزدیک شدن به چهارمین سال آغاز عملیات ویژه روسیه علیه اوکراین و در ادامه افزایش دامنه مناقشات در مناطق مختلف اوکراین و روسیه، در حالی شاهد برتری نظامی روسیه و دست برتر مسکو در مدیریت جبهه‌های نبرد هستیم که در کی‌یف چالش‌ها و فشارهای بسیاری در حال شکل‌گیری بوده و همین چالش‌ها منجر به بروز نارضایتی‌های گسترده شهروندان اوکراینی علیه سردمداران اوکراین علی‌‌الخصوص زلنسکی و سیاست‌های او شده است.
برای بررسی دلایل اصلی این برتری مسکو در تداوم قاطعانه نبرد، بی‌توجه به وجود فشارهای چندجانبه آمریکا و غرب و تهدید به تحریم‌های بیشتر باید توجه داشته باشیم که ارتش روسیه درمجموع با بیش از ۳.۵ میلیون نفر نیرو، شامل ۱.۳۲ میلیون سرباز فعال، ۲ میلیون نیروی ذخیره و بیش از ۲۵۰ هزار نیروی شبه‌نظامی، نسبت به ارتش اوکراین برتری کمّی و کیفی قاطعی داشته و همین موضوع سبب گردیده است تا کرملین اعتمادبه‌نفس لازم برای ادامه عملیات نظامی را داشته باشد. در همین خصوص باید توجه داشته باشیم که در نبرد کلاسیک و در ادامه آن‌ها نبردهای معاصر زمینی، وجود نیروی تازه‌نفس اولین مؤلفه تداوم موفقیت‌آمیز عملیات نظامی و کسب برتری خواهد بود و جذب مؤثر نیروهای تازه‌نفس از مهم‌ترین ارکان حفظ این برتری است.
حال باید بدانیم که در سه‌ماهه نخست سال ۲۰۲۵، نرخ استخدام نیرو در ارتش روسیه ۲۲٪ افزایش‌یافته که نشان‌دهنده موفقیت کرملین در بسیج عمومی و جایگزینی نیروهای قبلی و گسترش جبهه‌های جدید است. درعین‌حال استفاده از نیروهای خارجی از کشورهای متحد آسیای مرکزی و حتی برخی کشورهای همسو باسیاست‌های روسیه همچون سوریه، نپال، هند، کره شمالی و کوبا، ابعاد بین‌المللی نیروی رزمی روسیه را بیش از پیش تقویت کرده است.
در دیگر سو حفظ و نگهداشت این حجم از نیروها در آماده‌باش کامل با بالاترین روحیه ممکن از دیگر عوامل حفظ برتری نظامی روسیه ارزیابی می‌شود. بدین منظور نبایستی نقش پاداش‌های مالی ارائه‌شده در تقویت ارتش را نادیده انگاشت. در مهم‌ترین اقدامات صورت گرفته در بعد اقتصادی حفظ و نگهداشت نیروهای روسی، کرملین با پرداخت پاداش‌های قابل‌توجه تا ۴ میلیون روبل در برخی مناطق روسیه، انگیزه سربازان جذب‌شده را بالابرده و بخش قابل‌توجهی از نیروی انسانی موردنیاز برای حفظ و تداوم برتری نظامی در مقابل اوکراین بحران‌زده را تأمین کرده است.
در مقابل، اوکراین برای جبران کمبود شدید نیرو در جبهه‌های جنگ، به کمک‌های مستقیم مالی، نظامی و تسلیحاتی حامیان خود و غرب همانند سیستم‌های دفاعی یکپارچه، موشک‌های ضدتانک و نفر، سیستم موشکی توپخانه‌ای متحرک HIMARS ، تانک‌های Leopard و پهپادهای تهاجمی دل‌بسته است که به‌وضوح قابل‌مشاهده است. در برابر حجم تسلیحات نظامی روسیه همانند توپخانه، راکت‌اندازها و زیرساخت‌های تولید انبوه تسلیحات(توپخانه، پهپاد، مهمات و تانک‌ها) که به مسکو برتری نظامی ویژه‌ای داده است، بسیار کم‌اهمیت ارزیابی می‌شود .
این در حالی است که پیش‌تر و در روزهای آغازین مناقشات ، جریان رسانه‌ای غرب تلاش داشت با برجسته نمودن نقش تحریم‌ها و فشارهای جبهه غرب با رهبری آمریکا عدم تاب‌آوری اقتصادی روسیه را در مقابل جریان ایجادشده به چالشی غیرقابل کتمان تبدیل نماید. اما در عمل ، حالا و باگذشت بیش از 3سال از آغاز این سلسله عملیات‌ها شاهد بی‌اعتنایی پوتین به تهدیدهای آمریکا به‌ویژه ترامپ با اتکا به توان نظامی و اقتصادی روسیه هستیم. برخلاف پیش‌بینی‌های کارشناسان عمدتاً غربی نتنها اقتصاد روسیه دچار ضعف و فروپاشی نگردید بلکه با رشد 4.3 درصدی اقتصاد روسیه در سال 2024 منجر به بروز موجی از حمایت‌های داخلی از سیاست بازدارندگی روسیه و افزایش روحیه جمعی شهروندان روسیه و رشد اقتصادی در سایه مقاومت اقتصادی گردیده است. این رشد اقتصادی نه‌تنها فشار تحریم‌ها را تااندازه‌ای بی‌اثر کرده بلکه بخشی از منابع مالی لازم برای ادامه جنگ و تقویت بیش از پیش توان دفاعی مسکو را نیز فراهم ساخته است.
اکنون به‌روشنی مشخص شده که سیاست‌های بازدارندگی و مقاومت اقتصادی مسکو از طریق افزایش ذخیره‌های ارزی این کشور، کاهش وابستگی‌ها به غرب و حمایت همه‌جانبه از تولید داخل ، گسترش و تقویت تجارت با شرق و بهره‌گیری از پیمان‌های جمعی در قالب نظم نوین جهانی بمانند بریکس و شانگهای و نیز بالا رفتن میزان استفاده از نظام‌های پرداخت جایگزین روش‌های غربی تحت سیطره آمریکا، همین‌طور صادرات نفت و گاز با روش‌های نوین که منجر به بی‌اثر شدن تحریم‌ها شده برای روسیه امتیاز مثبتی به‌حساب آمده است.
در پایان خاطرنشان می‌سازد تداوم برتری نظامی روسیه باوجود فشارهای آمریکا و تداوم جنگ در سایه حمایت‌های اروپا از حاکمان کی‌یف نه‌فقط از طریق مقابله نظامی و جذب به‌موقع نیروهای موردنیاز، بلکه با مدیریت صحیح جبهه‌های نبرد و بهره‌گیری مناسب از توان دفاعی و تجهیزات موردنیاز، استفاده بهنگام از سیاست‌های بازدارندگی مسکو و بهره‌گیری از تجارب کشورهای منطقه در بی‌اثر ساختن تحریم‌ها و درعین‌حال افزایش تاب‌آوری اقتصادی و بی‌توجهی هدفمند به فشارهای غرب حاصل‌شده است. روسیه با بهره‌گیری از اهداف مشخص، بدون توجه به تهدید و فشارهای غرب، با استفاده از ظرفیت‌های اقتصادی در برابر تحریم‌ها موفق عمل نموده و همچنان با برتری به جنگ در اوکراین ادامه داده است. به نظر می‌آید مادامیکه شرایط در جنگ به نفع اوکراین تغییر نکند، احتمال پایان جنگ - بدون رضایت کامل و حفظ یا افزایش دست‌آوردهای موردنظر مسکو - از سوی کرملین کم باشد.
نظر
ارسال نظر برای این مطلب