دیپلماسی نمایشی آمریکا؛ مشروعیت‌بخشی به تجاوزات اسرائیل در غزه
در میانه تداوم بحران انسانی در غزه و در حالی که شعله‌های جنگ همچنان جان غیرنظامیان را می‌گیرد، دیپلماسی بین‌المللی بیش از هر زمان دیگری به صحنه نمایش‌های سیاسی تبدیل شده است. سفر دو روزه وزیر امور خارجه آمریکا، مارکو روبیو، به اسرائیل در تاریخ ۱۴ و ۱۵ سپتامبر ۲۰۲۵، نمونه‌ای برجسته از پدیده‌ای است که می‌توان آن را «دیپلماسی نمایشی» نامید؛ رویکردی که در آن، ژست‌های سیاسی و بیانیه‌های رسانه‌ای جایگزین اقدامات مؤثر برای حل بحران می‌شوند و در عمل، تنها به تداوم وضع موجود کمک می‌کنند.
این سفر، در کنار سیاست‌های کلی دولت ایالات متحده در قبال جنگ غزه، پرده از تناقضی عمیق میان گفتار و عمل واشنگتن برمی‌دارد و نشان می‌دهد که چگونه حمایت آمریکا از اسرائیل تحت پوشش نگرانی‌های بشردوستانه، به تسهیل جنایات جنگی منجر می‌شود.
سفر تبلیغاتی روبیو
سفر مارکو روبیو به سرزمین‌های اشغالی را می‌توان بیش از هر چیز یک مانور رسانه‌ای و انتخاباتی دانست. این سفر در آستانه فصل انتخابات میاندوره‌ای آمریکا و در اوج رقابت‌های حزبی صورت گرفت. روبیو که همواره از حامیان سرسخت اسرائیل بوده، با این حرکت قصد داشت هم پایگاه انتخاباتی خود را در میان حامیان اسرائیل تقویت کند و هم در «جنگ رسانه‌ای» جهانی، روایتی را تثبیت کند که در آن اسرائیل قربانی «تروریسم» است و اقداماتش مشروعیتی دفاعی دارد.
وی در دیدار با مقامات بلندپایه اسرائیلی از جمله نخست‌وزیر و وزیر جنگ، نه تنها هیچ اشاره جدی به توقف فوری جنگ یا محکومیت کشتار غیرنظامیان نکرد، بلکه بر «حق مسلم اسرائیل برای دفاع از خود» تأکید نمود. این بیانیه‌ها مستقیماً در راستای تقویت موضع تل‌آویو و توجیه عملیات‌های ادامه‌دار آن صادر شد.
عکس‌های او در کنار سربازان اسرائیلی و بازدید از مناطق مرزی، بیشتر به یک سفر تبلیغاتی شبیه بود تا یک مأموریت دیپلماتیک جدی برای یافتن راه‌حل. این سفر هیچ اثر ملموس و مثبتی بر روند جنگ یا بهبود وضعیت انسانی نداشت و صرفاً به ابزاری برای نمایش پشتیبانی بی‌چون و چرای آمریکا تبدیل شد.[1]
نگرانی‌های دروغین واشنگتن
هم‌زمان با این نمایش‌های حمایتی، مقامات کاخ سفید و وزارت خارجه آمریکا به طور مداوم از عبارت‌هایی چون «نگرانی عمیق از وضعیت انسانی»، «لزوم حفاظت از غیرنظامیان» و «ضرورت خویشتن‌داری» استفاده می‌کنند. این بیانیه‌ها که به نظر می‌رسد برای آرام کردن افکار عمومی جهانی و داخلی طراحی شده‌اند، در عمل هیچ پشتوانه اجرایی ندارند. واشنگتن در حالی از لزوم ارسال کمک‌های بشردوستانه سخن می‌گوید که از اعمال هرگونه فشار واقعی بر رژیم اسرائیل برای بازگشایی کامل و دائمی گذرگاه‌ها خودداری می‌کند.
این نگرانی‌های دروغین، فضایی خاکستری ایجاد می‌کند که در آن، آمریکا می‌تواند خود را یک میانجی دلسوز معرفی کند، در حالی که در پشت پرده، بزرگ‌ترین حامی نظامی و سیاسی طرف متجاوز است. این رویکرد دوگانه به اسرائیل اجازه می‌دهد تا با اطمینان از عدم مجازات، به سیاست‌های خود ادامه دهد، زیرا می‌داند که لفاظی‌های واشنگتن هرگز به اقدامی عملی مانند توقف ارسال تسلیحات یا اعمال تحریم تبدیل نخواهد شد.[2]
تسهیل ادامه تجاوزات
یکی از مؤلفه‌های اصلی دیپلماسی نمایشی آمریکا، تسهیل اقدامات رژیم اسرائیل از طریق حمایت نظامی و مالی و همچنین استفاده از حق وتو در سازمان ملل است. در ژوئیه ۲۰۲۵، آمریکا برای هفتمین بار در کمتر از دو سال، قطعنامه‌ای را که خواستار آتش‌بس فوری و بدون قید و شرط در غزه بود، وتو کرد.[3]
در سفر روبیو نیز، بدون این که به شروطی عینی برای توقف بمباران یا حفاظت از غیرنظامیان اشاره ای جدی شود، حمایت قاطع از رژیم اسرائیل اعلام گردید. وی تأکید کرد که آمریکا به مقابله با حماس ادامه خواهد داد و هیچ تغییر بنیادینی در این سیاست وجود ندارد. حمایت آمریکا، عملاً به اسرائیل امکان می‌دهد خشونت‌هایی را که منتقدان آن را جنایت بین‌المللی می‌نامند، بدون ترس از پیامدهای بین‌المللی جدی ادامه دهد.
مدیریت افکار عمومی و فشار بر اعراب
یکی دیگر از کارکردهای دیپلماسی نمایشی، کنترل روایت رسانه‌ای و مدیریت افکار عمومی به ویژه در جهان عرب است. روبیو در سفر خود تلاش کرد خود را میانجی‌ای نشان دهد که “نگران” وضعیت انسانی است، اما در عمل وی پیام‌هایی ارسال می‌کند که دولت‌های عربی را به مصالحه‌ای نزدیک به اسرائیل تشویق می‌کند. این فشار ضمنی از طریق متحدان آمریکا و رسانه‌ها اعمال می‌شود تا کشورهای عربی نتوانند موضعی مستقل یا انتقادی جدی اتخاذ کنند.
همچنین، در سطح بین‌المللی، آمریکا با تأکید بر لزوم شفافیت، حمایت از تلاش‌های بشردوستانه، و درخواست میانجی‌گری کشورهای منطقه، تصویر مثبتی ارائه می‌دهد؛ در حالی که عملاً از اقدامات صهیونیست‌ها دفاع می‌کند. این نوع جنگ رسانه‌ای دقیقاً در راستای تحت فشار گذاشتن اعراب است تا نه به مخالفت علنی ادامه دهند، نه به همکاری جدی برای مجازات رژیم اسرائیل، بلکه به حفظ ترتیبات جهانی که به نفع آمریکا و اسرائیل است.[4]
نتیجه گیری
سفر مارکو روبیو به تل‌آویو و سیاست‌های کلی آمریکا در قبال جنگ غزه، تصویری روشن از یک دیپلماسی نمایشی ارائه می‌دهد که در آن، گفتار و عمل در تضادی آشکار قرار دارند. واشنگتن با استفاده از نگرانی‌های دروغین بشردوستانه، افکار عمومی را مدیریت می‌کند، در حالی که با حمایت‌های نظامی، سیاسی و دیپلماتیک، به طور مستقیم در تسهیل جنایات جنگی نقش دارد.
این رویکرد نه تنها کمکی به حل مناقشه نمی‌کند، بلکه با اعطای مصونیت به رژیم اسرائیل و اعمال فشار بر اعراب، به تداوم خشونت و بی‌ثباتی در منطقه دامن می‌زند. تا زمانی که این تناقض بنیادین در سیاست خارجی آمریکا حل نشود، هرگونه ادعای ایالات متحده مبنی بر تلاش برای صلح، چیزی بیش از یک نمایش توخالی برای حفظ منافع استراتژیک خود و متحد اصلی‌اش در خاورمیانه نخواهد بود؛ نمایشی که هزینه آن را مردم بی‌دفاع غزه با جان خود می‌پردازند.
نظر
ارسال نظر برای این مطلب