رزمایش زاپاد-۲۰۲۵ ؛ همگرایی روسیه و بلاروس در سایه بیم ناتو
طی روزهای گذشته و همزمان با برگزاری رزمایش مشترک روسیه و بلاروس «زاپاد-۲۰۲۵» در میدان تمرین مولینو (منطقه نیژنی نووگورود) ولادیمیر پوتین ضمن بازدید از این رزمایش مشترک، لباس جنگ به‌تن کرده و با اسلحه کمری در دست، از نزدیک شاهد انجام تمرینات استفاده از سلاح‌های هسته‌ای تاکتیکی روسیه بوده است. این حضور و حواشی آن در کنار تأکید بر مفاهیمی مثل حفظ حاکمیت، تمامیت ارضی و مقابله با تجاوز، می‌تواند در جهت نمایش آمادگی نظامی و جدیت روسیه در دفاع از منافعش به‌عنوان یک پیام سیاسی به طرف‌های غربی تلقی شود.[1]
در این رزمایش مشترک، ولادیمیر پوتین کوشید ضمن نمایش کامل اقتدار و با حضور و رهبری میدانی، خود را نه صرفاً به‌عنوان یک رهبر سیاسی، بلکه به‌عنوان فرمانده‌کل حاضر در میدان نشان دهد. اقدامی که به تقویت روحیه نیروهای مسلح و مشروعیت نظامی سیاست‌های جنگی روسیه کمک میکند. این اقدام می‌تواند به عادی‌سازی شرایط فوق‌العاده در داخل روسیه انجامیده و جامعه را بیش از پیش به‌سمت پذیرش فضای نظامی سوق دهد. علی‌الخصوص در شرایطی که رئیس جمهور در یونیفرم فرمانده‌کل در میدان رزمایش ظاهر شد به نظامی‌زدگی جامعه و عادی‌سازی شرایط فوق‌العاده برای شهروندان کمک کرد.
برخی از تحلیل‌گران غربی عنوان داشته‌اند رزمایش‌های نمادین پوتین قسمتی از استراتژی کرملین در راستای بسیج روانی جامعه و نیز آماده سازی و حفظ ذهنیت آنها در جهت تقابل با غرب و در قالب جنگ سرد جدید محسوب میشود. حتی از آنجائیکه رزمایش زاپاد به‌طور مشترک برگزار شده است، پیامی روشن برای مینسک داشت مبنی بر اینکه اتحاد روسیه و بلاروس اتحادی دفاعی، امنیتی و پایدار و استراتژیک باقی می‌ماند. همینطور برای الکساندر لوکاشنکو، رئیس‌جمهور بلاروس، این رزمایش مشترک به‌منزله تأیید مجدد پشتیبانی کرملین از دولت وی به حساب می‌آید. برخی خبرگزاری‌های روس و همینطور بین‌المللی هم اشاره داشته‌اند که همکاری مشترک نظامی بین دو کشور در چارچوب دولت-اتحادیه یا (Union State) و در قالب سازمان پیمان امنیت جمعی تقویت شده است.[2]
خاطرنشان می‌سازد این رزمایش (زاپاد-۲۰۲۵) یک پیام بازدارنده روشن به ناتو و غرب مبنی بر نمایش صلابت همه‌جانبه در برابر فشارها و تهدیدات و به‌نوعی یادآور لحن تقابلی دوران جنگ سرد بود. مانند زمانی که شوروی سابق با مانورهای عظیم جنگی قدرت و بازدارندگی خود را در معرض نمایش میگذاشت.[3] در واقع انتخاب بلاروس توسط روسیه برای رزمایش، مفهومی ژئوپلیتیک داشته و گویای جنگ سرد جدیدیست که روسیه در مرزهای غربی خود، یعنی نزدیکترین نقاط به ناتو، سنگری مستحکم فعال ساخته است. در ادامه بسیاری از خبرگزاری‌ها هشدار داده و اعلام داشته‌اند این رزمایش‌ها در نقاط غربی روسیه شامل استفاده از موشک‌های میان‌برد، بمب‌افکن‌های هسته‌ای‌پذیر و نیروی دریایی بسیار قوی میباشد.
همچنین این رزمایش نشان از این نکته داشته که روسیه سعی دارد پیام «آمادگی کامل نظامی» بدهد. درست در همینجا یادآور میشویم خبرگزاری دولتی بلاروس، بلتا، بیانات لوکاشنکو را چنین گزارش داده است: «ما مطلقاً قصد نداریم کسی را با این رزمایش تهدید کنیم اما آنها (غرب) این را به‌خوبی می‌دانند ما همه موارد را در این رزمایش تمرین می‌کنیم؛ از شلیک سلاح‌های سبک متعارف گرفته تا کلاهک‌های هسته‌ای.»[4]
هرچند تحلیل‌گران عمدتاً غربی همچنان نسبت به اهداف واقعی این رزمایش و پیام‌های آن به غرب و ناتو نگران هستند اما برگزاری آن با دعوت از نمایندگان و ناظران نظامی بیش از ۲۳ کشور ازجمله نمایندگانی از ایالات‌متحده و کشورهای عضو ناتو همراه بوده و عملاً در بالاترین سطح خود برگزار گردیده و درکنار آن باید توجه داشت حضور نمایندگان آمریکایی، اولین حضور رسمی آنها در چنین رویدادی در خاک روسیه یا کشورهای متحد آن، از زمان آغاز مناقشات اوکراین بوده و نشان‌دهنده تلاش واشنگتن برای بهبود روابط با مسکو ارزیابی میشود.[5]
اما در دیگر سو ازجمله پیامدهای منفی بین‌المللی این رزمایش در افکار عمومی غرب، مخابره پیام تهدید مستقیم و نیز موجب افزایش نگرانی‌ها درخصوص گسترش درگیری در مرزهای ناتو ارزیابی میشود. در مقابل این رزمایش پیامی روشن از انسجام دقیق و استراتژیک روسیه در جهت دفاع از امنیت ملی خود و متحدانش(بلاروس) را به جهان و بویژه غرب ارسال میکند.[6]
درپایان خاطر نشان می‌سازد برگزاری رزمایش مشترک زاپاد 2025 در کنار نمایش اقتدار پوتین و توانایی وی در رهبری شرایط فوق‌العاده، بیانگر سیاست تقویت فضای نظامی‌گرایی در جامعه بوده و ضمن تأکید بر تحکیم روابط با متحدان سنتی چون بلاروس و پایداری اتحاد استراتژیک دفاعی و امنیتی دو کشور پیامی بازدارنده به ناتو و غرب بوده است که همانا یادآور لحن تقابلی دوران جنگ سرد و علامتی از دروازه‌های ورود به جنگ سرد جدید بوده و نشان از آن دارد که پوتین در تلاش است ضمن نمایش سلاح‌های هسته‌ای تاکتیکی، پیام «آمادگی کامل نظامی» را به غرب و متحدانشان مخابره نماید.
نظر
ارسال نظر برای این مطلب