طی روزهای اخیر و همزمان با روز ۲۲ اکتبر، مسکو اجرای رزمایشی هسته‌ای در ابعادی گسترده را باهدف نمایش قدرت هسته‌ای و آمادگی عملیاتی خود برای دفاع از اهدافش، ترتیب داده بود که طی این رزمایش پرتاب آزمایشی موشک‌های بین‌قاره‌ای، پرتاب از زیردریایی‌ها و استفاده از بمب‌افکن‌های هسته‌ای را در دستور کار خود قرار داده است.[1]
در ابتدا باید خاطرنشان ساخت در ایامی که بی‌سابقه‌ترین بحران‌ها و تنش‌ها مابین روسیه و بلوک غرب در حال اتفاق است این رزمایش نظامی در شرایطی برگزارشده است که طبق برنامه‌ریزی‌ها مقرر گردیده بود تا دو هفته آینده رهبران مسکو و واشنگتن نشستی در بوداپست مجارستان را با موضوعاتی چون آتش‌بس اوکراین ترتیب دهند، که به دلایل متعددی ازجمله عدم حصول توافقات اولیه لازم حول محور مذاکرات، این نشست به حالت تعلیق درآمده است.[2]
هرچند پیشتر ترامپ از تمایل خود برای دیدار با پوتین در بوداپست خبر داده بود، اما در ادامه شاهد آن بودیم روز سه‌شنبه اعلام گردید این دیدار به تعویق افتاده و ترامپ بیان داشته است که نمی‌خواهد «نشستی بی‌فایده» برگزار کند.[3]
بااین‌حال روسیه یک روز پس از اعلام لغو این دیدار تأکید کرد که اقدامات لازم جهت آماده‌سازی مقدمات دیدار رؤسای جمهور دو کشور همچنان ادامه دارد.
همزمان با همین فعل‌وانفعالات روی‌داده، تصمیم از پیش برنامه‌ریزی‌شده مسکو برای برگزاری رزمایش هسته‌ای تغییری نداشته و در همین خصوص رئیس ستاد کل ارتش روسیه، ژنرال والری گراسیموف بیان داشت که هدف از این رزمایش، «شبیه‌سازی و تمرین مراحل صدور مجوز استفاده از سلاح‌های استراتژیک هسته‌ای» و نیز «ارزیابی مهارت ساختارهای فرماندهی نظامی» بوده است.[4]
از دیدگاه تحلیلگران حوزه‌های دفاعی و امنیتی برگزاری این رزمایش نه تنها امری مهم برای کرملین در راستای نمایش قدرت هسته‌ای و توان نظامی این کشور است بلکه نمایش قدرت بازدارندگی و پیام آشکار روسیه به غرب و خصوصاً اروپا درباره آمادگی کامل هسته‌ای این کشور می‌باشد.[5]
بنا به گفته مقامات کرملین، در جریان این مانور که با فرماندهی پوتین انجام‌شده و «سه‌گانه هسته‌ای» روسیه را شامل می‌شد، آزمایشی چندمنظوره اجراشده و در قالب آن یک موشک قاره‌پیمای «یارس» از پایگاهی در شمال‌غربی روسیه شلیک‌شده و تا نقطه‌ای در منطقه کامچاتکا واقع در شمال‌شرقی روسیه، مسافتی تقریباً برابر طول این کشور را پیموده است و همزمان یک موشک قاره‌پیمای دیگر از نوع «سینِوا» هم از زیردریایی در دریای بارنتس پرتاب‌شده و موشک‌های کروز هوا پایه نیز از بمب‌افکن‌های راهبردی توپولف-۹۵ شلیک‌شده است.
بهتر است بدانیم سخنگوی کرملین اعلام داشته است برنامه‌های موردنظر و اهداف این رزمایش با موفقیت به سرانجام رسیده است. طی این رزمایش سه‌گانه هسته‌ای روسیه که به شکل آزمایشی و بدون انفجار اتمی واقعی در حوزه‌های زمینی، هوایی و دریایی انجام گردیده اهداف با موفقیت مورد اصابت قرارگرفته‌اند. موفقیت‌آمیز بودن همزمان هر سه بخش این رزمایش نشان‌دهنده توانایی سه قوه نظامی روسیه و هماهنگی آن‌ها در کنترل و پرتاب حتی از مصافت‌های بسیار دور را نشان می‌دهد.[6]
اکنون به نظر می‌رسد برگزاری این رزمایش و تسلیحات بکار گرفته‌شده در آن حاوی پیامی روشن و آشکار برای کشورهای غربی و البته ایالات‌متحده بوده و چنین ارزیابی می‌شود که مقامات مسکو در تلاش هستند ضمن ایجاد بازدارندگی هسته‌ای، روسیه را در موضع قدرت نمایش داده و اعلام دارند در مواجهه با هرگونه تهدیدی از جانب بلوک غرب آمادگی کامل و بالقوه در جهت دفاع حتی با به‌کارگیری تسلیحات هسته‌ای را دارا هستند.[7]
هرچند در مقابل، کشورهای غربی ممکن است این رزمایش مسکو را رویارویی و رقابت نظامی و تسلیحاتی برداشت کرده و لذا آن‌ها نیز در مواجهه با این امر برگزاری رزمایش‌های نظامی را وسیله‌ای برای پاسخ متقابل به روسیه بدانند اما به‌هرحال به نظر می‌رسد روسیه به اهداف اصلی و فرعی خود که همانا نشان دادن قدرت هسته‌ای و عدم ضعف ناشی از فشار تحریم‌ها از جانب غرب بوده، رسیده است.
در پایان لازم به یادآوری است هرچند دیدار روزهای آتی پوتین و ترامپ فعلاً به تعویق درآمده است اما در بعد سیاسی نیز این رزمایش حاوی پیامی ویژه به جهانیان بود. پیامی آشکار از بهره‌گیری از بازدارندگی هسته‌ای جهت تغییر در موازنه قدرت و بازتعریف قدرت استراتژیک و به رخ کشیدن توان نظامی روسیه در جهان. پیامی مستقیم برای دشمنان غربی مبنی بر اینکه روسیه تواناییهای بالایی در بازدارندگی هسته‌ای و مهم‌تر از آن کنترل قدرت هسته‌ای داشته و لذا هرگونه تهدیدی علیه منافع آن، می‌تواند خطری معکوس به سمت خود دشمن ایجاد نماید.
نظر
ارسال نظر برای این مطلب