زیرساخت‌های انرژی اوکراین درآستانه زمستان پیشِ‌رو و در سایه مناقشات پس از سال 2022 در یکی از بحرانی‌ترین وضعیت‌های خود از زمان استقلال این کشور از شوروی سابق قرارگرفته و حاکمان این کشور را متحمل هزینه‌های فراوان مادی و انسانی کرده است. بخش قابل‌توجهی از ظرفیت تولیدات برق و انرژی اوکراین تحت‌تأثیر بحران پیش‌آمده با روسیه و حملات مداوم آنها، دستخوش شکنندگی فراوانی گشته و به‌نوعی با استفاده هوشمندانه روسیه از میدان نبرد جدیدی در حوزه جنگ انرژی طی چند سال اخیر، موجبات تضعیف اوکراین و ازبین رفتن زیرساخت‌های گازی، برقی و نهایتاً فروپاشی سیستم انرژی این کشور شده است.
با نابودی گسترده زیرساخت‌های انرژی اوکراین طی حملات هدفمند روسیه در تابستان ۲۰۲۴ ، ساکنان این کشور کسری شدید برق را تجربه کرده و علی‌رغم واردات برق از همسایگان غربی اوکراین، ظرفیت تولید برق این کشور با کسری حدوداً ۲.۳گیگاواتی از اوج تقاضای ۱۲ گیگاوات روبرو بوده است. این کسری که به‌دلیل آسیب‌دیدگی بیش از نیمی از تجهیزات تبدیل ولتاژ و خطوط انتقال برق می‌باشد منجر به کاهش تدریجی عرضه توسط اپراتور سیستم انتقال برق دولتی اوکراین شده و تلاش شده‌است با کاهش عرضه، بحران انرژی در سراسر اوکراین تا حدودی مدیریت‌شده و بدین‌سبب تأمین برق در برخی مناطق را به چند ساعت در روز محدود کرده است.
هرچند بنا به‌گزارش برخی خبرگزاری‌ها قطعی برق به مناطق خاصی محدود بوده و حداکثر چند ساعت ادامه داشته است. برخی منابع نیز مدعی تحکیم استحکامات و ساخت موانع متعدد برای محافظت بیشتر از زیرساخت‌های حیاتی انتقال برق در این کشور شده و گزارش‌هایی نیز از ساخت تأسیسات جدید و انجام تعمیرات و نوسازی‌هایی درتأسیسات موجود نیز مخابره شده است.[1]
از سویی دیگر در سایه استراتژی روسیه برای فرسایش انرژی و تخریب مقاومت کی‌یف، زیرساخت‌های گرمایش منطقه‌ای و گاز طبیعی اوکراین نیز دستخوش بحران‌های شدیدی شده است. از سال ۲۰۲۲، ۱۸ نیروگاه بزرگ تولید هم‌زمان برق و حرارت (CHP) به همراه بیش از ۸۰۰ دیگ بخار در این کشور آسیب‌دیده یا کاملاً تخریب‌شده‌اند و برخی از زیرساخت‌های ذخیره‌سازی گاز نیز آسیب‌دیده‌اند.[2]
این درحالی است که درست زمانیکه سردمداران اوکراین چشم‌انتظار کمک از جانب کشورهای حمایت‌کننده‌ی غربی‌اش می‌باشند، به دلیل فشار اقتصادی بر اروپا، تاکنون اوکراین کمک چشمگیری از جانب آنها به‌خود ندیده و حالا شاهد بروز اعتراضات و هشدارهایی از جانب مقامات و کارشناسان اوکراینی هستیم. در‌همین خصوص شهردار خارکف به‌عنوان یکی از مهمترین شهرهای درگیر بحران انرژی در اوکراین، اظهار داشت که زمستان پیش‌رو سخت‌ترین زمستان این کشور از زمان شروع این جنگ خواهد بود.[3]
اکنون چنین به‌نظر می‌رسد برای چهارمین زمستان متوالی، روسیه در چارچوب جنگ انرژی، این کشور را در تاریکی و سرما فرو برده است.
طی هفته‌های اخیر، روسیه نه تنها به شبکه برق اوکراین، بلکه به زیرساخت‌های گاز و لجستیک آن نیز بی‌وقفه حمله کرده و درنتیجه حداقل دو پست ترانسفورماتور در خارکف، به همراه نیروگاه برق آبی سردنیودنیپروسکا، یک نیروگاه حرارتی DTEK و چندین مرکز تأمین گاز مورد حمله قرارگرفته و به‌شدت آسیب دیده‌اند. عملاً درنتیجه این حملات در خارکف و پولتاوا، حدود ۶۰درصد از ظرفیت تولید گاز اوکراین نابود شده‌است.[4]
حالا با قطعیت بیشتری می‌توان این حمله به زیرساخت‌های گازی این کشور از زمان آغاز عملیات نظامی علیه اوکراین را به‌عنوان بزرگ‌ترین و گسترده‌ترین این حملات نامید.
درست در همین‌زمان این کشور با بحران شدید نیروی انسانی و آسیب‌پذیری ناشی از نابودی زیرساخت‌ها روبرو شده و افراد بسیاری در اوکراین با سرما و کمبود انرژی مواجه شده‌اند. به باور تحلیلگران، دولت‌مردان اوکراینی و سیاست‌مداران این کشور به‌طور خصوصی به ولادیمیر زلنسکی، در مورد احتمال «فرسایش و خستگی از جنگ» هشدار داده‌اند. اما به‌نظر می‌رسد چشم‌انداز تغییر این وضعیت در آستانه یک زمستان سخت و دشوار چیزی نیست که بتوان به‌آن امید داشت.[5]
این وضعیت در نهایت موجب بروز چالشی برای غرب و تشکیک در تداوم حمایت‌های انرژی و مالی از اوکراین نیز شده است. به باور کارشناسان حمایت‌های مالی و اعطای وام‌های توسعه‌ای به اوکراین و برقراری این بودجه‌ها از جانب اتحادیه اروپا ضررهای مالی نیز به‌خود این کشورها وارد خواهد کرد.[6]
در ایالات‌متحده، بررسی افکار عمومی حاکی از آن است که نظرات در مقابل حمایت از اوکراین، به‌سمت کاهش فشارها علیه روسیه چرخیده است. حمایت از تحریم‌های انرژی علیه روسیه، حتی اگر منجر به افزایش قیمت‌ها در آمریکا شود، از بالاترین میزان خود پس از بحران اوکراین، یعنی ۵۶درصد، به ۴۴درصد کاهش یافته‌است. این بدان معناست که میزان مقبولیت و حمایت از تحریم‌های آمریکا بر انرژی روسیه روند کاهشی داشته است. در بریتانیا که از شدیدترین بحران‌های هزینه‌های زندگی در چند دهه اخیر رنج می‌برد حمایت از اوکراین تبدیل به یک معضل اجتماعی شده است. در فرانسه و آلمان نیز، وضعیت سیاسی نسبتاً نگران‌کننده‌تر است. تاجایی که مارین لوپن، سیاست‌مدار فرانسوی، با این استدلال که تحریم‌ها به فرانسوی‌ها آسیب بیشتری نسبت به روس‌ها وارد می‌کند، خواستار لغو آنها شده است.[7]
در پایان باید درنظر داشت که زمستان پیش‌رو برای اوکراین درسایه استراتژی روسیه برای فرسایش انرژی اوکراین و نابودی زیرساخت‌های گازی و برقی این کشور در قالب جنگ انرژی و فرسایش و ناتوانی منابع انسانی به بحرانی حیاتی و چالشی گسترده تبدیل شده است. چالشی که خود دامنگیر غرب شده و با بروز واکنش‌های بیشتر همراه خواهد بود. نهایتاً این وضعیت بحرانی با تداوم حملات روسیه و فروپاشی کامل سیستم انرژی اوکراین، سخت‌ترین زمستان تاریخ این کشور را رقم خواهد زد. تاجایی که نبود برق و انرژی کافی بسیار بیشتر از نبود توپ و تانک و تسلیحات نظامی محسوس خواهد شد.
نظر
ارسال نظر برای این مطلب