روسیه و هند : اتحادی استراتژیک در برابر غرب در قالب نظم نوین جهانی
اخیراً و در حاشیه اجلاس سازمان همکاری‌های شانگهای (SCO) در تیانجین، ولادیمیر پوتین و نارندرا مودی دو رهبر روسیه و هند ضمن دیدار مشترک، مجدداً بر عمق همکاری‌های استراتژیک خود تأکید کردند. روابطی بسیار مستحکم که در طول دو دهه اخیر در برابر نفوذ غرب و ایالات‌متحده آمریکا مقاومت کرده و راه مستقلی را در پیش گرفته است. چراکه سیاست رسمی روسیه از دهه 90میلادی و زمان نخست‌وزیر سابق روسیه یوگنی پریماکوف ، حمایت از ساخت چندقطبی جهان بوده است. همین موضوع به‌معنای گسترش روابط با هند و چین به‌منظور حفظ توازن در برابر غرب پنداشته شده است.
همینطور در طرف دیگر و پس از بحران اوکراین و تحریم‌های یکجانبه غرب علیه روسیه، هند به یکی از بزرگ‌ترین خریداران نفت روسیه تبدیل شد. به‌طوری‌که حجم این تبادلات از حدود ۱۳ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۱ به مبلغ ۲۷ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۲ افزایش پیدا کرد و نیز به عددی در حدود ۶۶ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۳ و ۲۰۲۴ رسیده که حاکی از موفقیت در ادامه این همکاری‌هاست .
در این دیدار پوتین با تأکید بر روابط تاریخی و ممتاز دو کشور به این مطلب اشاره کرد که ارتقای روابط متقابل به سطح مشارکت ویژه استراتژیک و ممتاز، در سال ۲۰۰۰ صورت گرفت که به‌زودی ۲۵ سال از این توافق می‌گذرد. درجه‌ای از روابط دیپلماتیک که بسیار کمیاب است و نشانه اعتماد ، که نشانگر تداوم و عمق همکاری‌های مسکو و دهلی‌نو می‌باشد. لذا یادآوری پوتین در این اجلاس نه‌تنها جنبه نمادین نداشت بلکه نشان‌دهنده پیامی روشن است که این روابط علاوه بر اینکه پایدار مانده حتی به سطح کنونی ارتقاء یافته و به مسیر نظم چندقطبی جهانی نیز پیوسته است. لازم به ذکر است که در روابط دیپلماتیک نشانه‌ها و رفتارهای نمادین گاهی از گفتگوها و بیانیه‌های رسمی هم معتبرتر است. در این دیدار، پوتین با خطاب کردن نارندا مودی با عنوان (دوست عزیز) پیامی ویژه در خصوص میزان صمیمیت شخصی و ارتباط فردی خود با هند رساند. پیامی که در روابط دیپلماتیک روسیه با دیگر کشورها بندرت دیده میشود. حتی حرکت این دو رهبر در یک خودرو تا محل مذاکرات نیز جلوه‌ای مشخص از این ارتباطات است که معمولاً برای به‌تصویر کشیدن ارتباط پایدار و دوستانه میان دو کشور در سطح بین‌الملل نشان داده میشود. مذاکره خصوصی یک‌ساعته میان پوتین و مودی در حاشیه اجلاس اخیر حامل این پیام مشخص بود که وقتی رهبران پشت درهای بسته و به‌صورت خصوصی در حال مذاکره هستند، دستور کار بالاتر از مسائل تشریفاتی و حول محورهای امنیتی و اقتصادی منطقه‌ای و بین‌المللی می‌باشد.
به‌نوعی تلاش دو کشور در جهت هم‌افزایی و همکاری در برابر سلطه و تحریم‌های یکجانبه غرب، بحران اوکراین و نیز فشارهای اقتصادی و مالی آمریکا در برابر هند است. این دیدار علی‌الخصوص پیامی غیرمستقیم به واشنگتن داشت در شرایطی که واشنگتن (شخص ترامپ) به هند فشار میاورد تا خرید نفت از روسیه را متوقف کند، مودی در سخنانش صریحاً اعلام داشت که در سخت‌ترین شرایط هند در کنار روسیه بوده است. دهلی با ادامه دادن تجارت نفت با روسیه تحت هر شرایطی، نشان داده است که سیاست خارجی این کشور بر مبنای منافع ملی و استقلال استراتژیک می‌باشد و نه بر اساس سلطه و نفوذ غرب . در شرایط کنونی که آمریکا و متحدان غربی‌اش در تلاش مستمر هستند تا راه تحولات بین‌المللی را تحت سلطه‌ی یکجانبه گرایی و سنتی خود حفظ کنند، دیدار اخیر پوتین و مودی نشان‌دهنده این مطلب است که دهلی‌نو و مسکو متقابلاً به دنبال نظمی نوین هستند و هر دو با تأکید بر استقلال ملی و اتخاذ تصمیماتی در تقابل با غرب نه‌تنها اتحاد سنتی خود را نشر می‌دهند بلکه حامل این پیام هستند که هند و روسیه در شراکتی استراتژیک و عمیق، در حال مقاومت و ایستادگی در برابر تحریم‌های غرب می‌باشند. ازاین‌روی شراکت هند و روسیه صرفاً یک رابطه معمول نیست، بلکه قسمتی از پروسه ورود به نظم چندقطبی جهانی است. نظمی که کشور هند در آن نقش مهم‌تری در اوراسیا و همینطور در دنیا ایفا می‌کند و به‌هیچ‌عنوان حاضر نمی‌باشد جایگاه تاریخی و مهم خود را قربانی اهداف واشنگتن کند.
در پایان باید گفت، اهمیت این مذاکرات به سبب تغییر جایگاه هند از یک بازیگر منطقه‌ای به تثبیت جایگاهش در نظم چندقطبی جهانی و نیز یادآور روابط دوکشور در سطح مشارکت استراتژیک ویژه است. همکاری تجاری و سیاسی با روسیه، هندوستان را قادر می‌سازد در معادلات اوراسیا و در شکل‌گیری نظم نوین بین‌المللی نقش مهم‌تری ایفا کرده و پیام ویژه‌ای بصورت غیرمستقیم به آمریکا و همینطور جهان بفرستند که تصمیماتشان تحت زور و سلطه غرب نخواهد بود و با تداوم مقاومت هند در برابر فشارهای یکجانبه آمریکا همراه خواهد بود.
نظر
ارسال نظر برای این مطلب