طلوع اتحاد راهبردی سازمان همکاری شانگهای در حمایت از ایران
1 آگوست 2025 نشست سران شانگهای در چین برگزار شد. نشستی که به گفته تحلیلگران سیاسی بزرگترین اجلاس سازمان همکاری شانگهای از زمان تاسیس آن بوده است که رهبران بیش از ۲۰ کشور آسیایی و اروپایی در آن شرکت داشتند. حضور رئیس‌جمهور ایران در اجلاس شانگهای، تنها دو ماه پس از پایان جنگ علیه محور صلیبی ـ یهودی، نشان داد که ایران مقتدرتر از آن چیزی است که دشمنان تصور می‌کردند و جایگاهی مهم در نظم چندجانبه جهانی دارد. در واقع این حضور نشانگر اقتدار ایران پس از جنگ 12 روزه با رژیم صهیونی و آمریکا بود.
سازمان همکاری شانگهای (SCO) در بیانیه‌ای رسمی در تاریخ ۱۴ ژوئن ۲۰۲۵، به‌صراحت حمله نظامی اسرائیل به قلمرو ایران در ۱۳ ژوئن ۲۰۲۵ را محکوم کرده و تاکید نموده بود که این حملات به تأسیسات انرژی و زیرساخت‌ها و منجر به تلفات غیرنظامی شده‌اند. این اقدامات «نقض صریح حقوق بین‌الملل و منشور سازمان ملل» هستند. اما در حالی که بیانیه SCO به‌صراحت حملات اسرائیل به ایران را محکوم کرد، هند از مشارکت در این بحث و امضای این بیانیه خودداری کرد و در مواردی مواضعی محتاطانه و موازنه‌گرانه اتخاذ نمود.
بنابراین می توان گفت یکی از مهمترین اتفاقاتی که در بیانیه پایانی اجلاس اخیر شانگهای اتفاق افتاد محکومیت تجاوز محور غربی-عبری به ایران بود. با توجه به مشارکت و حضور هندی‌ها در این اجلاس و امضای هند پای این بیانیه و محکومیت آمریکا و رژیم اشغالگر این مسئله را باید یک اتفاق و رویداد مهم ارزیابی کرد. زیرا همانطور که اشاره شد در خلال جنگ هندی‌ها حاضر به محکومیت این تجاوز و جنگ نشده بودند.
مسئله مهم دیگر در این اجلاس شانگهای، نامه مشترک وزرای خارجه ایران، چین و روسیه در رد فعال سازی اسنپ بک توسط ٍE3 (ایتالیا، آلمان و بریتانیا) به دبیر کل سازمان ملل متحد و رئیس شورای امنیت است. این نامه نشان دهنده ی اتحاد ایران، روسیه و چین در برابر اروپا و آمریکا، اختلاف بر سر مسئولیت حقوقی سازوکار اسنپ بک و گسترش شکاف سیاسی و حقوقی شرق و غرب در پرونده برجام و تحریم ها علیه ایران است.
در این نامه وزرای خارجه سه کشور، با رد تلاش سه کشور اروپایی ٍE3 جهت احیای قطعنامه‌های لغوشده شورای امنیت علیه ایران، تصریح کردند اقدام سه کشور اروپایی بر خلاف رویه‌های مندرج در برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ و فاقد مبنای حقوقی لازم است و باید باطل و بلااثر در نظر گرفته شود. بنابراین، ذاتاً از نظر حقوقی و رویه‌ای معیوب می‌باشد. مسیری که سه کشور اروپایی (E3) در پیش گرفته است، اختیار و کارکردهای شورای امنیت سازمان ملل متحد را مورد سوء استفاده قرار داده و همزمان اعضای آن و همچنین جامعه بین‌المللی را در مورد ریشه‌های اختلال در اجرای برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ گمراه می‌سازد.
این نامه با یادآوری اینکه به گواه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، ایران پس از اجرایی شدن برجام در سال ۲۰۱۵ تعهدات خود را اجرایی ساخته، تأکید کرده: «اعمال مجدد تحریم‌های خاتمه‌یافته شورای امنیت علیه ایران غیرمنطقی و نامعقول است. این اقدام تنها به پاداش دادن به سه کشور اروپایی(E3) به دلیل عدم پایبندی قابل توجه آنان، خنثی کردن سال‌ها تلاش دیپلماتیک، تضعیف اعتبار توافق‌های چندجانبه و ایجاد سابقه‌ای برای اجرای گزینشی تعهدات بین‌المللی منجر خواهد شد. بنابراین، حفظ قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت، از جمله چارچوب‌های زمانی آن، حائز اهمیت است».
در نهایت نیز در این نامه از اعضای شورای امنیت خواسته شده است که ادعای سه کشور اروپایی را رد کرده و تعهد خود را به قوانین بین‌المللی و دیپلماسی چندجانبه مجدداً تأیید کنند. همچنین از فرانسه، آلمان و بریتانیا خواسته شده است که مسیر خود را تغییر داده و در گفتگوی سیاسی شرکت کنند، در حالی که از همه کشورها خواسته شده است که در ایجاد شرایط مساعد برای دیپلماسی مشارکت کنند.
در مجموع باید گفت همراهی اعضای شانگهای با ایران، به‌ویژه حضور هند، نشانه‌ای از تغییر رویکرد قدرت‌های آسیایی در برابر فشارهای آمریکا و رژیم صهیونیستی است و می‌تواند جایگاه ایران را در معادلات آینده‌ی منطقه و جهان مستحکم‌تر کند. همچنین این نشست علاوه بر نشان دادن اتحاد راهبردی کشورهای عضو شانگهای، زمینه‌ساز تقویت همکاری‌های اقتصادی با روسیه و چین، پیگیری توافق ۲۵ ساله و طرح ایجاد بانک مشترک بود؛ اقدامی که می‌تواند به کاهش فشار تحریم‌ها و تثبیت جایگاه ایران به‌عنوان هاب ترانزیت منطقه‌ای منجر شود.
نظر
ارسال نظر برای این مطلب